Przedmioty liturgiczne są to ruchome elementy przestrzeni kościoła, służące do sprawowania liturgii, a także szaty liturgiczne (opisane są one w innym dziale). Początkowo do sprawowania Eucharystii stosowano przedmioty codziennego użytku. Tak samo szaty liturgiczne; pierwotnie były to ubrania noszone od święta.

Dopiero z czasem zaczęto tworzyć specjalnie do tego celu przeznaczone naczynia i rzeczy.

Do wykonania przedmiotów liturgicznych należy stosować te materiały, które są uznawane za "szlachetne, trwałe i odpowiednie na użytek sakralny" (OWMR 326), tak, by były godne tajemnic, w jakich będą stosowane. Dlatego też winne być one obrzędowo poświęcone, a także używane i przechowywane z szacunkiem, szczególnie zaś te, w których ofiaruje się, konsekruje i przechowuje chleb i wino.

Każdy przedmiot ma swoje przeznaczenie, wiele z nich zaś: głęboką symbolikę. Każdy ministrant (szczególnie ministrant ołtarza) winien szczegółowo znać zarówno przeznaczenie jak i symbolikę poszczególnych przedmiotów liturgicznych.

Elementy niezbędne do sprawowania Eucharystii:

• Chleb i wino
• Woda

Przedmioty liturgiczne:

Chleb i wino

Chleb i wino są elementami niezbędnymi do sprawowania Mszy św. Do przeistoczenia używa się, za przykładem Chrystusa, nie kwaszonego chleba pszennego i wina z małą domieszką wody.

Chleb w życiu człowieka jest niezastąpiony i jego wymowa znaczeniowa ma dlatego wielką siłę, także w liturgii. Chleb, jak człowiek, wyrasta z ziemi. Jest darem Bożym.

Początkowo wierni przynosili ze sobą na zgromadzenie eucharystyczne normalne, domowe chleby, często kwaszone, w kształcie pełnego koła lub wieńca. Od VIII w. na Zachodzie chrześcijańskim zaczęto konsekrować chleb wyłącznie nie kwaszony, naśladując Ostatnią Wieczerzę.

Do przeistoczenia starano się zawsze używać chleb lepszego gatunku. Chleb konsekrowany łamano na mniejsze kawałki, stosownie do ilości przystępujących do Komunii świętej. Od IX w., a powszechnie od XII w. wypiekano gotowe hostie. Z wielkiego szacunku dla ich przeznaczenia, wytłaczano na nich wizerunek Chrystusa lub inne symbole związane z Jego Ofiarę, a przy ich wypiekaniu, szczególnie w klasztorach, brali udział kapłani i diakoni ubrani w alby i śpiewający psalmy.

Wino w starożytności należało do artykułów koniecznych do życia, jak chleb i woda. W Starym Testamencie czytamy iż Bóg powierzył troskę o winnice człowiekowi. Ich owoce raduję serce (Ps 103,15), pozwalają zapomnieć o trudzie i zmęczeniu. Stąd do uroczystych uczt należał kielich z winem, nad którym odmawiano specjalną modlitwę dziękczynną. Stąd też nie zabrakło kielicha także przy Ostatniej Wieczerzy, będącej uroczystą ucztą paschalną i równocześnie pożegnalną.

Chleb i wino z jednej strony symbolizują człowieka, jego pracę i trud wkładany w ich produkcję, a z drugiej strony symbolizuję Chrystusa, który sam, zapowiadając ustanowienie Eucharystii, nazwał siebie chlebem żywym (J 6,48) i winnym szczepem z tkwiącymi w nim licznymi gałązkami (J 15,1), symbolizującymi zjednoczenie wiernych z Chrystusem i udział w Jego Bóstwie. Zatem zarówno chleb jak i wino są symbolami ludzkiej pracy, potu, zabiegów o utrzymanie życia biologicznego - po przeistoczeniu staję się one pokarmem duchowym, podtrzymującym życie nadprzyrodzone.

O symbolice tkwiącej w chlebie i winie często wzmiankowali pisarze i Ojcowie Kościoła. Symbolikę tę trafnie podsumowała pieśń eucharystyczna: "Jeden chleb, co zmienia się w Chrystusa Ciało, z wielu ziaren pszenicznych się rodzi. Jedno wino, co się Krwią Chrystusa stało, z soku wielu winnych gron pochodzi. Jak ten chleb, co złączył złote ziarna, tak niech miłość złączy nas ofiarna. Jak ten kielich łączy kropel wiele, tak nas, Chryste, w swoim złącz Kościele".