Niedziele i uroczystości

Są one najważniejszymi obchodami liturgicznymi. Szczególnie niedziela po odnowie liturgicznej została uwypuklona i doceniona jako pamiątka misterium paschalnego Chrystusa. Dlatego też w niedziele obchodzi się wyłącznie najważniejsze uroczystości o charakterze powszechnym, a niedziele okresu Adwentu, Wielkiego Postu, Okresu Wielkanocnego nie mogą być niczym zastępowane. W niedzielę każdy chrześcijanin jest obowiązany do uczestnictwa w Eucharystii (KPK 1247-1248). Obowiązek ten winien być spełniony nie tylko w duchu posłuszeństwa nakazowi kościelnemu (pierwsze przykazanie kościelne), ale jako wyraz naszej wiary i miłosnego przywiązania do zmartwychwstałego Chrystusa oraz wspólnoty parafialnej.

Jan Paweł II pisał wręcz: "Świętowanie niedzieli [...] pozostaje kluczowym elementem chrześcijańskiej tożsamości" (Dies Domini, 30) oraz: "Praktyka ta powinna być odbierana nie tylko jako nakaz, ale przede wszystkim jako potrzeba wpisana w samą istotę chrześcijańskiej egzystencji. [...] każdy chrześcijanin musi sobie uświadomić, że nie może żyć wiarą i w pełni uczestniczyć w życiu chrześcijańskiej wspólnoty, jeśli nie bierze regularnie udziału w niedzielnym zgromadzeniu eucharystycznym" (DD 81). Cóż dopiero ministrant posługujący przy ołtarzu...

Niektóre uroczystości (np. Boże Narodzenie, Boże Ciało, Wniebowzięcie NMP) są uroczystościami nakazanymi i także w te dni wierni są zobowiązani do uczestnictwa w Eucharystii.

Uroczystości nakazane w roku liturgicznym (w Polsce):

1. Uroczystość Bożego Narodzenia (25 XII),
2. Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (1 I),
3. Uroczystość Objawienia Pańskiego (6 I),
4. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało),
5. Uroczystość Wniebowzięcia NMP (15 VIII),
6. Uroczystość Wszystkich Świętych (1 XII),

Zgodnie z prawem kościelnym, ilość świąt nakazanych może na danym terenie (np. w naszym kraju) zostać zmniejszona - w Polsce miało to miejsce 30 XII 2003. Poza uroczystościami nakazanymi są uroczystości, w które zachęca się wiernych do uczestniczenia w Eucharystii, mimo iż nie jest to nakazane (np. św. Józefa, Niepokalanego Poczęcia NMP itd.).

Uroczystości, ze względu na przeżywaną treść dzielimy na: Uroczystości Pańskie (np. Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie), Uroczystości Maryjne (np. Niepokalanego Poczęcia NMP - 8 XII) oraz Uroczystości ku czci świętych (np. Uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła - 29 VI). Dotyczą one tak pewnych wydarzeń z życia Chrystusa (np. Boże Narodzenie), jak i pewnych prawd wiary wynikających z dogmatów (np. Trójcy Przenajświętszej, Wniebowzięcia NMP).

Świętowanie niedzieli oraz uroczystości rozpoczyna się, zgodnie z rachubą czasu w liturgii; wieczorem dnia poprzedzającego. W uroczystość podczas Mszy św., przewidziane są dwa czytania (+ Ewangelia), hymn Gloria, odmawia się Wyznanie Wiary (Credo). Uroczystości wypadające w piątek (np. uroczystość NSPJ) znoszą obowiązek postu oraz wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych.

Święta

Święta w roku liturgicznym stoją niżej niż uroczystości. Święta dzielimy na:

• Święta Pańskie; związane z wydarzeniami z życia Chrystusa (np. Przemienienia Pańskiego - 6 VIII, Podwyższenia Krzyża św. - 14 IX),
• Święta Maryjne; dotyczące życia NMP (np. Święto Nawiedzenia NMP - 31 V oraz Narodzenia NMP - 8 IX) lub jej przymiotów (święto NMP Matki Kościoła),
• Święta ku czci świętych; związane zazwyczaj ze wspomnieniem śmierci (a raczej: narodzin dla nieba) np. wszystkich Apostołów, ale także innych świętych: np. święto św. Wawrzyńca - 10 VIII; lub ich narodzenia (tylko Narodzenia św. Jana Chrzciciela - 24 VI).

Obchodzenie świąt rozpoczyna się w danym dniu wspominanego święta, a nie wieczorem dnia poprzedzającego. W święto podczas Eucharystii, przewidziane jest jedno czytanie (+ Ewangelia) oraz hymn Gloria. Nie domawia się Credo. Święta, nawet jeśli przypadają w piątek, nie znoszą obowiązku postu oraz wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych.

Wspomnienia

Wspomnienia w roku liturgicznym dzielimy na obowiązkowe (których wspominania nie można pominąć w liturgii, ze względu na ich wagę) oraz wspomnienia dowolne (według uznania można je opuścić). Wspomnienia dotyczą zasadniczo kultu świętych (np. wspomnienie św. Ignacego Loyoli - 31 VII), ale także czci Matki Najświętszej (Wspomnienie Matki Bożej Bolesnej - 15 IX, Ofiarowanie NMP - 21 XI).

Wzajemne relacje (np. nachodzenie na siebie w jedynym dniu) pomiędzy poszczególnymi obchodami liturgicznymi reguluje tabela pierwszeństwa dni liturgicznych. Jeśli w danym dniu zbiega się kilka obchodów, pierwszeństwo ma ten, który zajmuje wyższe miejsce w tabeli dni liturgicznych.